Τι είναι η τερηδόνα;
Η τερηδόνα είναι ασθένεια των σκληρών οδοντικών ιστών η οποία χαρακτηρίζεται με απομεταλλικοποίηση της ανόργανης και αποδομή της οργανικής δομής του δοντιού.
Η τερηδόνα καταλαμβάνει την πρώτη θέση ανάμεσα στις χρόνιες ασθένειες του ανθρώπου. Καθώς εξελίσσεται, καταστρέφει τα δόντια, δυσκολεύει τη μάσηση και αλλοιώνει την αισθητική.
Η εμφάνιση της τερηδόνας είναι συνδεδεμένη με την ταυτόχρονη ύπαρξη κυρίως τριών αιτιολογικών παραγόντων:
- τερηδογόνων μικροοργανισμών στην οδοντική μικροβιακή πλάκα (λακτοβάκιλους, στρεπτόκοκκους, ακτινομύκητες)
- υδατάνθρακων στη στοματική κοιλότητα
- ανθεκτικότητας του ατόμου (μικροβιακή χλωρίδα του ατόμου, ορθοδοντική κατάσταση και δομή των δοντιών)
Τα μικρόβια αποδομούν τους υδατάνθρακες παράγοντας οξέα. Αυτά τα οξέα αφαιρούν μεταλλικά στοιχεία από την ανόργανη ουσία του δοντιού αρχικά και στη συνέχεια από την οργανική, καταστρέφοντας με αυτό τον τρόπο το δόντι. Άλλοι παράγοντες για την εμφάνιση ή όχι της τερηδόνας είναι το σάλιο, η κληρονομικότητα, η επαγγελματική δραστηριότητα, η γεωγραφική περιοχή (περιεκτικότητα φθορίου στο πόσιμο νερό), γενικές ασθένειες και ιδιαίτερα η στοματική υγιεινή.
Ποιά σημεία του δοντιού προσβάλλονται από τερηδόνα;
 |  |
| Από τα πρώτα σημεία που προσβάλλονται είναι οι σχισμές και οι αύλακες της μασητικής επιφάνειας των δοντιών. Εκεί που το δόντι αλλάζει χρώμα (σκουραίνει) έχει προσβληθεί από τερηδόνα. | Εκτός τις μασητικές επιφάνειες η τερηδόνα ξεκινάει και από τις μεσοδόντιες επιφάνειες των δοντιών, εκεί όπου τα δόντια εφάπτονται. |
Η τερηδόνα προκαλεί τις κοιλότητες των δοντιών;
 | |
 | |
Η τερηδόνα δεν προκαλεί κάποια κοιλότητα αμέσως.
Αρχικά διαλύει την αδαμαντίνη και στη συνέχεια επεκτείνεται στην (πιο μαλακή) οδοντίνη, την οποία διαλύει πολύ ευκολότερα και σε μεγαλύτερη έκταση.
Όταν η οδοντίνη διαλυθεί σημαντικά, τα εξωτερικά τοιχώματα της αδαμαντίνης, σπάζουν κι έτσι εμφανίζεται μια μεγαλύτερη κοιλότητα στο δόντι. Αυτό είναι ήδη ένα προχωρημένο στάδιο, που πιθανότατα θα συνοδεύεται από πόνο.
Ο οδοντίατρος σας έχει την δυνατότητα να αναγνωρίσει ένα τερηδονισμένο δόντι σε πολύ πιο πρώιμο στάδιο και να το αποκαταστήσει εγκαίρως.
Τα παιδιά έχουν τερηδόνες;
Ασφαλώς και ιδιαίτερα αυτά που καταναλώνουν πολλά γλυκά, καραμέλες και ζαχαρούχα ποτά. Βέβαια δεν αποτελούν αυτά τη μόνη αιτία για τα τερηδονισμένα δόντια.
Η δομή των δοντιών καθορίζει το βαθμό της ευπάθειάς τους στη νόσο. Ο σχηματισμός των πρώτων δοντιών ξεκινάει από τον 3ο εμβρυϊκό μήνα και τελειώνει κοντά στο τρίτο έτος της ηλικίας. Ο σχηματισμός των μονίμων δοντιών ξεκινάει σε εμβρυϊκή ηλικία και τελειώνει κατά το 12ο έτος της ηλικίας.
Είναι προφανές πόσο σημαντική είναι η διατροφή της εγκύου η οποία πρέπει να είναι πλούσια σε πρωτεΐνες, βιταμίνες (Α, Β,C,D) και μεταλλικά άλατα (ασβέστιο). Εξίσου σημαντική είναι η διατροφή των ίδιων των παιδιών καθώς η διαδικασία συνεχίζεται μέχρι περίπου το 25ο έτος της ηλικίας τους που ολοκληρώνεται ο σχηματισμός τρίτου γομφίου (φρονιμίτη).
Εκτός από τη διατροφή, άλλοι παράγοντες που συμμετέχουν στην υγεία των δοντιών των παιδιών είναι η κακή αναπνοή, τα ορθοδοντικά προβλήματα, το ξηρό στόμα. Πάρα πολύ σημαντική είναι η στοματική υγιεινή και η φθορίωση των δοντιών.
Το βούρτσισμα των δοντιών ξεκινάει με την εμφάνιση του πρώτου δοντιού στο στόμα και η πρώτη επίσκεψη στον οδοντίατρο γίνεται το συντομότερο δυνατό.
Ο οδοντίατρος θα ευαισθητοποιήσει, θα οργανώσει και θα ελέγξει τελικά τη στοματική υγεία του ασθενή.
Τα σφραγισμένα δόντια επανατερηδονίζονται;
Επειδή πολλοί ενήλικες στερήθηκαν τα οφέλη της σύγχρονης προληπτικής οδοντιατρικής (π.χ. φθορίωση) όταν μεγάλωναν έχουν συχνά πολλές οδοντικές εμφράξεις ( σφραγίσματα).
Με το πέρασμα του χρόνου αυτές οι εμφράξεις αποδυναμώνονται και τείνουν να σπάζουν κυρίως στα όριά τους.
Η μικροβιακή πλάκα κατακρατείται και συσσωρεύεται σ’ αυτές τις μικροσκοπικές ρωγμές παράγοντας οξέα και έτσι ξεκινά η νέα τερηδόνα του δοντιού.
Γι’ αυτό είναι απαραίτητο οι ενήλικες όπως και τα παιδιά τακτικά (μια φορά το εξάμηνο) να επισκέπτονται τον οδοντίατρο τους για λεπτομερή εξέταση, ενημέρωση, οδηγίες και αν χρειαστεί θεραπείες.
Πώς αποφεύγω τον τερηδονισμό των δοντιών;
- Βουρτσίστε δύο φορές την ημέρα με οδοντόπαστα φθορίου
- Καθαρίστε καθημερινά μεταξύ των δοντιών με οδοντικό νήμα
- Προσέξτε τη διατροφή σας
- Συμβουλευτείτε τον οδοντίατρο σας αν έχετε ανάγκη από φθορίωση η προληπτικές εμφράξεις
- Επισκεφτείτε τον οδοντίατρο σας για τον τακτικό επαγγελματικό καθαρισμό των δοντιών σας και έλεγχο μια φορά το εξάμηνο.